طراحی ساختمان اتاق عمل:

طراحی ساختمان اتاق عمل

ساختمان اتاق عمل باید به شكلی طراحی شود كه پرسنل اتاق عمل به راحتی در رفت و آمد باشند و به بخش های جراحی- خدمات- استریلزاسیون – پاتولوژی و رادیولوژی نزدیك باشد. بهتر است در طبقات همكف باشد یا طبقات پایین باشد و با دیوارهای بدون پنجره و با نور مصنوعی مناسب

انواع طرح های اتاق عمل :

• طرح راهروی مركزی یا طرح هتل
• طرح هسته مركزی یا طرح هسته پاك
• طرح تركیب هسته مركزی و راهروی محیطی
• طرح تركیبی یا خوشه ای

محیط اتاق عمل برحسب فعالیت هایی كه در آن انجام می شود به 3 بخش تقسیم میشود :

• بخش غیرممنوعه : افراد با لباس های معمولی اجازه ورود به این قسمت را دارند . یك راهرو در پیرامون آن قرار دارد كه رفت و آمد بیماران را می توان كنترل كرد و درواقع بخش ورود و خروج اتاق عمل تلقی می شود.
• بخش نیمه ممنوعه : افرادی در این بخش می توانند رفت و آمد كنند كه لباس های مخصوص اتاق عمل را پوشیده باشند. این بخش با راهرو به اتاق های عمل متصل می شود . داشتن كلاه برای بیمار و پرسنل الزامی است.
• بخش ممنوعه : در این بخش برای كامل كردن پوشش اتاق عمل زدن ماسك الزامی است. شامل محل شستشوی دستها Scrub ؛‌ اتاق های نیمه استریل و بخش تمیز مركزی است.

اندازه اتاق های عمل

بسته به اینكه یك یا چند منظوره باشد متفاوت است . برای عمل های كوچك مثل جراحی های كوچك اورژانس یا اندوسكوپی حدود   6 * 6 * 3 = 37 مترمربع

برای عمل های بزرگ مثل ارتوپدی ؛‌ اعصاب ؛ قلب  حدود  3 * 9 * 6 = 60 متر مربع  باید باشد.

كف اتاق عمل

باید نارسانا باشد و معمولا با پوششی از جنس لینولیوم – آسفالت و موزائیك آجری پوشانده می شود ، كف پوشهای اتاق عمل از جنس وینیل بدون درز  می باشد.

دیوارها و سقف اتاق عمل

دیوارها و سقف باید سفت ، ضد حریق ، ضد آب، ضد لك ،‌ بدون درز و بدون انعكاس صدا باشد.

هوای اتاق عمل

برای تهویه های اتاق عمل سیستم های قوی باید باشد با فیلتر مناسب كه پس از تهویه میزان ذرات معلق در هوا را كه ابعادی بزرگتر از 0.5 میكرومتر دارند را به 1 الی 5 عدد در هرفوت مكعب كاهش می دهند و اگر درهای اتاق عمل بسته باشد این دستگاه با سیستم فشار مثبت شروع به كار می كند.

سیستم تهویه فوق تمیز برا ی عمل های تعویض كامل مفصل – جراحی قلب و پیوند اعضا می باشد.

فیلترهای این سیستم قادرند تا 99% ذرات بزرگتر از 0.3 میكرومتر معلق در هوا را تصفیه كند.

میزان رطوبت اتاق عمل و اتاق استریلیزاسیون

میزان رطوبت اتاق عمل و اتاق استریلیزاسیون باید بین 30 تا 60 درصد و میزان حرارت این اتاق 18 تا 22 درجه سانتیگراد = (‌65 تا 72 درجه فارنهایت ) و میزان تهویه 10 بار در ساعت باشد.

افراد تیم جراحی

• جراح : وظیفه تشخیص بیماری ، انجام اقدامات درمانی ، انتخاب روش مناسب جهت نوع جراحی و انجام درمان های مناسب بعد از جراحی می باشد
• دستیار جراح : وظیفه دادن دید بهتر جهت جراحی ؛‌كنترل خونریزی ؛ بخیه زدن و پانسمان
• اسكراب : عضو تیم استریل و كادر مراقبتی می باشد مسئول حفظ ایمنی،‌ انجام و كارآیی موثر افراد تیم جراحی درزمینه اجرای موارد استریل میباشد گاهی به عنوان دستیار جراح به كارگرفته می شود.
• سیركولر:‌ آماده سازی ابزار قبل، حین و بعد عمل ، حامی روانی بیمار ، هماهنگ كننده فعالیت ها میباشد

در اتاق عمل بجز افراد تیم جراحی پزشكان و تكنسین های بیهوشی نیز هستند.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                                   منبع :  كتاب مهارت های بالینی كار در اتاق عمل  /  مولف و مترجم :  سیدعلی مجیدی